Każdy pracownik musi przestrzegać zasad panujących w danym przedsiębiorstwie. Jedna z najważniejszych to obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej. Co kryje się pod tym pojęciem? Kiedy można złamać tajemnicę zawodową? Dowiedz się więcej!

Czym jest tajemnica zawodowa?

Pojęcie tajemnicy zawodowej nie jest dokładnie opisane w polskim prawie. Zgodnie z art. 100 Kodeksu pracy pracownik musi: „dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę”. Dodatkowo pracownik jest zobowiązany: „przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach”.

Tajemnica zawodowa to nieujawnianie poufnych informacji, które uzyskujemy podczas wykonywania danej profesji. Dane mogą dotyczyć klientów, pacjentów, ale także organizacji i funkcjonowania firmy. Przestrzeganie tajemnicy zawodowej jest obowiązkiem, który wynika także z zasad etycznych związanych z danym zawodem.

Kogo obowiązuje zachowanie tajemnicy zawodowej?

Zachowanie tajemnicy zawodowej dotyczy właściwie każdej profesji. W niektórych jednak zawodach jest jedną z najważniejszych kwestii. Są to między innymi:

• lekarze,
• dziennikarze,
• notariusze,
• żołnierze,
• adwokaci,
• radcy prawni.

Lekarska tajemnica zawodowa

Jak czytamy w Kodeksie etyki lekarskiej art. 24.: „Wiadomości o pacjencie i jego otoczeniu uzyskane przez lekarza w związku z wykonywanymi czynnościami zawodowymi są objęte tajemnicą lekarską”.

Wszystkie informacje, jakich pacjent udzieli lekarzowi podczas wizyty, jak również dane, które lekarz sam uzyska o pacjencie, są objęte tajemnicą lekarską. Nie muszą dotyczyć wyłącznie pacjenta, ale również jego rodziny czy przyjaciół. Ma to szczególne znaczenia np. w pracy psychologa. Zachowanie tajemnicy zawodowej przez lekarza jest odpowiednio określone w aktach prawnych, między innymi w Ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty.

Przeczytaj również: Rozpraszacze w pracy – jak sobie z nimi poradzić?

Dziennikarska tajemnica zawodowa

Tajemnicę zawodową dziennikarza określa ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe. Zgodnie z Art. 15.:

„Dziennikarz ma obowiązek zachowania w tajemnicy:

• danych umożliwiających identyfikację autora materiału prasowego, listu do redakcji lub innego materiału o tym charakterze, jak również innych osób udzielających informacji opublikowanych albo przekazanych do opublikowania, jeżeli osoby te zastrzegły nieujawnianie powyższych danych;
• wszelkich informacji, których ujawnienie mogłoby naruszać chronione prawem interesy osób trzecich”.

Dziennikarz musi zachować w tajemnicy wszelkie dane, jakie uzyskał od informatora, w tym jego tożsamość. Ma to szczególne znaczenie w pracy dziennikarskiej – pozwala na budowanie zaufania i uzyskanie istotnych informacji, np. dotyczących spraw państwowych.

W jakich przypadkach można ujawnić tajemnicę zawodową?

Czasami pojawiają się okoliczności, które zmuszają do ujawnienia tajemnicy zawodowej. Jeśli odbywa się to niezgodnie z prawem, osoba zostaje pociągnięta do odpowiedzialności karnej. Takiego zwolnienia może udzielić sąd lub prokurator.

W przypadku lekarzy tajemnica zawodowa może zostać ujawniona:

• Jeśli badanie jest zlecone przez sąd, prokuraturę.
• Gdy życie lub zdrowie pacjenta jest zagrożone lub stwarza on niebezpieczeństwo dla innych.
• Jeśli lekarz wykryje chorobę zakaźną.
• Gdy dane są potrzebne do dalszego leczenia przez innego specjalistę.
• Jeżeli pacjent wyrazi zgodę.

W przypadku dziennikarzy:

• Jeśli informacje, jakie otrzymał dziennikarz, dotyczą przestępstwa, które zostało popełnione lub jest planowane.
• W sytuacji wyrażenia zgody przez informatora na ujawnienie takich informacji.

Zachowanie tajemnicy zawodowej – podsumowanie

Na większości zawodów ciąży odpowiedzialność zachowania tajemnicy zawodowej. Wynika to nie tylko z przepisów, ale również z zasad moralnych. W wyjątkowych okolicznościach mamy prawo do ujawnienia ważnych informacji – na podstawie odpowiednich aktów prawnych. Nieuzasadnione złamanie tajemnicy zawodowej prowadzi do konsekwencji, jak np. zwolnienia dyscyplinarnego.

Autor tekstu: Paulina Tokarzewska